Vaak lees je op de labels in je kleding “Made in Bangladesh”. Wat zit er nu eigenlijk achter zo’n label? Waar komt onze kleding vandaan en hoe worden onze kleren geproduceerd?

De meeste kleren in Nederlandse winkels worden gemaakt in lagelonenlanden, waaronder Bangladesh, Laos, Cambodja,Pakistan en Sri Lanka.  Arbeiders werken er in ateliers, fabrieken of thuis. In deze industrie werken vooral vrouwen, die werkweken van zo’n 75 uur maken.   Zelfs een werkweek van 75 uur is niet genoeg om voldoende inkomen te verdienen. Protesteren wordt onmogelijk gemaakt en het oprichten van vakbonden wordt tegengewerkt. Voor textielarbeiders in lagelonenlanden is er vaak weinig andere keus dan onder slechte omstandigheden te blijven werken.

Hoe wordt kleding geproduceerd?

Het is vaak moeilijk om erachter te komen waar en hoe kleding precies geproduceerd is . Kledingmerken hebben, anders dan vaak gedacht wordt, geen eigen fabrieken. Merkkleding wordt meestal in een zo goedkoop mogelijke fabriek geproduceerd, buiten Europa of de VS. De kleding komt in Nederlandse winkels terecht via een lange omweg. Na de kledingfabriek komt de kleding in handen van een of meerdere (onder-)aannemers, die de kleding doorspeelt aan een inkoopkantoor. Het inkoopkantoor verkoopt de kleding aan een Nederlandse importeur en via deze weg komen de kleren uiteindelijk in de winkel en bij de klant. Doordat er zoveel spelers betrokken zijn bij de productieketen, is het vaak moeilijk te achterhalen onder welke omstandigheden kleding geproduceerd is. Verantwoordelijkheid voor slechte arbeidsomstandigheden is gemakkelijk op andere partijen af te schuiven.

Waarom werkt het zo?

De kledingmerken besteden hun productie dus uit – op zoek naar de laagste productiekosten. De kledingfabrieken besteden het werk vaak ook weer uit, soms aan thuiswerkers. De kledingfabrieken maken nauwelijks winst en kunnen het zich niet veroorloven de lonen te verhogen. Wanneer ze een loonsverhoging doorberekenen aan de opdrachtgever lopen ze hun opdracht mis aan een goedkopere concurrerende fabrikant. Dit leidt ertoe dat de fabrieken hun arbeiders vaak minder dan het wettelijk minimumloon betalen. Daarnaast worden arbeiders veelvuldig gedwongen over te werken, werken ze zonder arbeidscontract en wordt hen het recht om zich te verenigen in een vakbond ontnomen. Ook kinderarbeid komt nog steeds voor.

Hoe kan ik verantwoorde kleding kopen?

In Nederland is al ruim twintig jaar de Schone Kleren Campagne actief. Deze organisatie heeft contacten met organisaties in de kledingproducerende landen en doet onderzoek naar de arbeidsomstandigheden in kledingfabrieken. Schonen Kleren brengt rapporten en fact sheets uit over de omstandigheden waaronder kleding die verkrijgbaar is in Nederlandse winkels geproduceerd is.  Op de website http://www.schonekleren.nl kun je meer lezen over hoe kleding geproduceerd is en de campagne op verschillende manieren ondersteunen.

Wil je zeker weten dat je kleding onder goede sociale omstandigheden geproduceerd is, dan kun je kleding kopen die Fair Trade gecertificeerd is. Fair Trade kleding is geproduceerd onder menselijke omstandigheden, waarbij arbeiders het recht hebben zich te verenigen in vakbonden en een fatsoenlijke beloning ontvangen. De Fair Trade labelling Organisation houdt hierop toezicht. Wanneer er aan de voorwaarden voor Fair Trade wordt voldaan, kan de kleding een Fair Trade label toegekend krijgen.